Gerardus van der Leeuw (1807 - 1891)
Grondlegger van Hofje het Javalaantje
In een kroniek van de familie van der Leeuw, geschreven door Jacobus van der Leeuw (1886-1957), een kleinzoon van Gerardus van der Leeuw staat beschreven welke belangrijke rol Gerardus van der Leeuw (1807-1891) heeft gespeeld bij de bouw van het hofje. Hij is de zoon van Gerrit van der Leeuw en Helena Bongaarts, die in het kraambed sterft. De andere kinderen van het gezin zijn kinderen met Gerrits tweede vrouw, Johanna Letterie. Zie de familiestamboom hieronder.
De familie van der Leeuw woonde al in de 16e eeuw in Den Haag, op het landgoed Kortenbosch. Het ging geleidelijk bergafwaarts met ze en de familie verarmde. Gelukkig wist Gerardus van der Leeuw zich in de loop van de 19e eeuw op te werken tot metselaarspatroon. Hij was vakkundig en zeer ondernemend en profiteerde van de toenemende bouwnijverheid, die dankzij koning Willem II na 1843 aantrok.
In de familiekroniek wordt vermeld dat hij bij de Javastraat 64 vrije huisjes heeft gebouwd.
Als Gerardus van der Leeuw in 1891 overlijdt wordt het hofje geerfd door zijn tweede zoon: Johannes Leendert van der Leeuw (1835-1912) en diens twee zusters Anna en Helena. "De afwikkeling dezer boedel eindigde voor de familie niet voordelig", volgens Jacobus van der Leeuw. "Het bezit bestond onder andere uit 32 huisjes aan de Javalaan, destijds door hun vader gebouwd, en jarenlang zeer rendabel geëxploiteerd. Toen in 1901 de Woningwet in werking trad werd de algehele restauratie voorgeschreven, onder bedreiging met onbewoonbaar verklaring". In 1910 zijn door J.L. van der Leeuw op last van de gemeente de nodige verbeteringen aan de huisjes aangebracht.
DE GRONDLEGGER
Volgens Gerardus van der Leeuw (Handelingen van de Gemeenteraad, 1871) hebben hij en consorten in 1862 de sloot en de grond gekocht op een publieke veiling. Het kan gaan om meer dan een perceel. Bij het kadaster is in 1863 geregistreerd dat Pieter Antonius Haaring, tuinder en broer van de kastelein van "Den Zoeten Inval" een stuk tuingrond heeft verkocht aan "Gerardus van der Leeuw en consorten", ongeveer op de plaats waar nu het hofje ligt. Hier worden tussen 1863 en 1865 twee rijen van 15 huisjes gebouwd. De oprichting van deze dertig huisjes wordt in 1866 officieel kadastraal geregistreerd. Enkele jaren later worden er twee kopwoningen aan toegevoegd.
Het graf van Gerardus van der Leeuw zoals dat te vinden is op de begraafplaats Oud Eik en Duinen in Den Haag en daar ook nog in onderhoud is. In dit graf zijn verder nog begraven: zijn tweede vrouw Sophia Concordia Theodora Hoffman en de jongste zoon uit zijn eerste huwelijk, Wilhelmus Mattheus van der Leeuw en diens vrouw Catrina Kreuze.
Huwelijksakte van Gerardus van der Leeuw en zijn tweede echtgenote Sophia Hoffman. Hun huwelijk vond plaats op 5 augustus 1868.